Çini Sanatı: Kütahya Çinisi ile İznik Çinisi Farkı

Son zamanların popüler sanatlarından biri ve yapımı oldukça el emeği isteyen çini sanatının çok tercih edilen modelleri vardır. Bu modeller iznik ve kütahya çini modelleridir. Sizin için çini sanatının vazgeçilmez iki modeli olan iznik ve kütahya çinisi farkları anlattık!

İznik Çinisi

Bugün Bursa’ya bağlı bir ilçe ve antik adı Nicaea olan İznik, çini sanatının ilk olarak yoğun yapıldığı yerdir. Çiniciliğin en gelişmiş olduğu zamanlarda Bursa’nın Osmanlı başkenti olması da etkili olmuştur. Bursa’daki Yeşil Cami ve Türbesi, Muradiye Cami, Edirne’deki Muradiye Cami ile Çinili Köşk çinileri İznik çinisi örneğidir. İznik çinisinin özellikleri arasında motiflerinin geometrik şekiller ağırlıkta olması ile mavi, siyah, lacivert ve turkuaz renklerinin sık görülmesidir. Çini sanatında kullanılan türlerden biri olan mozaik ile sırlı boya tekniklerinin öne çıktığı İznik çiniciliği Osmanlı sarayının da etkisi ile 16. Yüzyılda en şöhretli dönemi yaşamış ve sır altı boya ile sır tekniğinin de kullanımı öne çıkmıştır. Ayrıca Sarayda “Nakkaşhane” kurulmuştur.

İlginizi Çekebilir: Çini Sanatı Nedir? Örneklerle Detaylı Anlatım

Kütahya Çinisi

Kütahya denilince akla gelen seramiğin bugüne uzanan öyküsü, Osmanlı döneminde 14. Yüzyıl sonlarında ortaya çıkmıştır. Her zanaat gibi usta çırak ilişkisine dayanarak ilerleyen çinicilik Kütahya için önce o bölgenin yerel bir değeri olmuş ardından da bu zanaatın Türk kültüründeki önemiyle Osmanlı sarayının bir meşguliyeti olmasıyla Kütahya 16. Yüzyılda Saray’a hizmet veren bir konuma gelmiştir. Özellikle Osmanlı’nın gerileme döneminde İznik çinisinin de geri plana düşmesi Kütahya’da kurulan çini atölyelerini 18. Yüzyıldan sonra en ön plana çıkarmıştır. Kütahya çiniciliğin başkenti konuma gelmiş ve bugün seramik konusunda öncü şehirlerden biri olmuştur.

Öne çıkan bu iki merkez dışında Osmanlı’dan bugüne Çanakkale de bir başka önemli kent olmuştur. Bugün seramik denildiğine Kütahya ve Çanakkale’nin ilk iki sırada olması, Osmanlı dönemi çiniciliğine dayanır. Üç büyük şehir İstanbul, Ankara, İzmir ile eski İstanbul başkenti Edirne ve Anadolu’daki Aksaray, Tokat ve Nevşehir’de de çinicilik zanaatı gelişmiştir.

Kütahya Çinisi ile İznik Çinisi Farkı

Kütahya çinisi ile İznik çinisi arasındaki en büyük farklardan biri kullanılan renklerdir. Kütahya çinilerinde birden fazla ve oldukça kapsamlı renklere yer verilirken, İznik çinilerinde ise mavi, turkuaz, yeşil ve kırmızıdan oluşan ana renkler kullanılmıştır. Renkler gibi iki çinide de farklı desenler ve modeller kullanılmıştır. İznik çinisinin üretim temelinin kuvars taşından oluşmasıdır. Kuvarsın yoğunluğunun fazla olması çiniye sertlik ve sağlamlık kazandırıyor. Ayrıca çini renklerinin daha canlı, derin ve parlak görünmesini sağlıyor. İznik çinilerinin bir başka farkı ise 4 katmandan oluşmasıdır. İlk katman ham karo, ikinci katman astar, üçüncü katman renklendirme ve son katman ise sırlamadır.

İlginizi Çekebilir: Çini Sanatı: İznik Çinisi Hakkındaki Her Şey!